Sơ đồ tư duy là gì? Một số loại sơ đồ tư duy phổ biến hiện nay

Lê Kiên - 24/07/2023

Hiện nay, sơ đồ tư duy đang được áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Đây là một phương pháp ghi chú hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích cho con người. Nhưng sơ đồ tư duy là gì và có những loại sơ đồ tư duy nào được sử dụng phổ biến nhất? Hãy cùng ToSchool tìm hiểu câu trả lời cho những câu hỏi này trong bài viết sau đây.

Sơ đồ tư duy là gì?

Sơ đồ tư duy (Mindmap) là phương pháp ghi chú các ý tưởng thông qua việc sử dụng từ ngữ ngắn gọn và hình ảnh sinh động, giúp bộ não của con người tiếp cận và ghi nhớ nhanh chóng và lưu trữ lâu dài.

Bằng cách sử dụng Mindmap, con người không cần dành nhiều thời gian và công sức để ghi chú nội dung dày đặc, mà thông qua các tiêu đề ngắn gọn, các ký hiệu và hình ảnh hai chiều để ghi nhớ một cách tổng thể và chi tiết.

Sơ đồ tư duy có cấu trúc với từ khóa/chủ đề chính được đặt ở vị trí trung tâm, và các nhánh nhỏ chỉ ra các nội dung và hình ảnh được phát triển từ chủ đề chính xung quanh. Để làm cho sơ đồ tư duy trở nên hấp dẫn và dễ ghi nhớ hơn, bạn có thể thêm các hình ảnh hoặc biểu tượng vào sơ đồ.

Lợi ích của việc vẽ sơ đồ tư duy trong học tập

Việc vẽ sơ đồ tư duy trong học tập mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Dưới đây là những lợi ích chính của việc sử dụng sơ đồ tư duy trong quá trình học tập:

  • Tổ chức thông tin: Bằng cách xác định các mối quan hệ giữa các khái niệm, ý tưởng và thông tin, sơ đồ tư duy giúp bạn nhìn nhận tổng thể chủ đề và liên kết các chi tiết với nhau.
  • Ghi nhớ tốt hơn: Sơ đồ tư duy kết hợp cả từ ngữ và hình ảnh, giúp kích thích trí não và ghi nhớ hiệu quả. Khi vẽ sơ đồ tư duy, bạn đặt từ khóa và hình ảnh sinh động để đại diện cho các khái niệm và ý tưởng. Việc liên kết thông tin với hình ảnh giúp tạo ra nhiều liên kết trong bộ não, tăng khả năng ghi nhớ và tái tạo thông tin.
  • Thúc đẩy tư duy sáng tạo: Quá trình vẽ sơ đồ tư duy khuyến khích tư duy sáng tạo và ứng dụng. Bạn có thể kết hợp ý tưởng, tạo ra mối liên kết mới và tạo ra các kết quả độc đáo. Sơ đồ tư duy giúp bạn khám phá quan hệ phức tạp và suy nghĩ ngoại biên.
  • Tăng cường hiểu biết: Bằng cách tạo sơ đồ tư duy, bạn phải xem xét và tổ chức các ý tưởng một cách cụ thể. Quá trình này giúp củng cố kiến thức và hiểu sâu về chủ đề đang học. Nếu bạn có thể dễ dàng diễn giải và truyền đạt thông tin trong sơ đồ, điều đó cho thấy bạn đã hiểu thấu về chủ đề đó.
  • Ghi chú hiệu quả: Sơ đồ tư duy cung cấp một hình thức ghi chú hiệu quả. Thay vì viết ra các đoạn văn dài, bạn có thể ghi chú từ khóa, ngắn gọn và dễ nhìn. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và tập trung vào những thông tin quan trọng.
  • Tăng khả năng tư duy phản biện: Khi vẽ sơ đồ tư duy, bạn phải suy nghĩ và điều chỉnh các yếu tố khác nhau. Quá trình này khuyến khích tư duy phản biện, giúp bạn thấy được những khía cạnh khác nhau của chủ đề và phân tích các mối quan hệ.
  • Trực quan hóa thông tin: Sơ đồ tư duy là một công cụ trực quan để diễn đạt thông tin. Nó giúp bạn thấy được các mối quan hệ và cấu trúc chủ đề một cách rõ ràng và dễ hiểu.

Tóm lại, việc vẽ sơ đồ tư duy trong học tập mang lại nhiều lợi ích trong việc tổ chức thông tin, ghi nhớ hiệu quả, sáng tạo, tăng cường hiểu biết và tư duy phản biện. Nó cũng giúp trực quan hóa thông tin và tạo ra ghi chú hiệu quả.

Một số loại sơ đồ tư duy hiện nay

Sơ đồ tư duy vòng tròn

Sơ đồ tư duy vòng tròn, được gọi là Circle Map trong tiếng Anh, bao gồm một vòng tròn lớn ở bên ngoài và một vòng tròn nhỏ ở bên trong. Vòng tròn nhỏ chứa chủ đề chính hoặc ý tưởng trung tâm, trong khi vòng tròn lớn chứa các ý phụ, ý bổ trợ cho chủ đề chính hoặc ý tưởng trung tâm.

Circle Map được sử dụng để brainstorming một chủ đề hoặc ý tưởng bằng cách sử dụng các thông tin đã biết.

Sơ đồ tư duy bong bóng

Bubble Map, hay còn được gọi là sơ đồ tư duy bong bóng trong tiếng Anh, bao gồm một vòng tròn ở vị trí trung tâm và các bong bóng hình tròn xung quanh nó theo nhiều hướng khác nhau. Vòng tròn trung tâm sẽ là nơi ghi những chủ đề chính, các bong bóng xung quanh chứa các ý tưởng và hành động cụ thể bổ sung ý nghĩa cho chủ đề chính trong vòng tròn.

Sơ đồ tư duy bong bóng kép

Sơ đồ tư duy bong bóng kép, trong tiếng Anh được gọi là Double Bubble Map, bao gồm hai vòng tròn lớn nằm ở hai bên, và một vòng tròn nhỏ nằm ở giữa. Hai vòng tròn lớn chứa các chủ đề hoặc ý tưởng chính, trong khi vòng tròn nhỏ chứa những điểm tương đồng và khác biệt giữa hai chủ đề hoặc ý tưởng.

Sơ đồ tư duy bong bóng kép được sử dụng để so sánh và phân tích các chủ đề hoặc ý tưởng khác nhau, từ đó tạo ra sự tương quan và nhìn nhận rõ ràng về sự tương đồng và khác biệt giữa chúng.

Sơ đồ tư duy cây

Sơ đồ tư duy cây, trong tiếng Anh được gọi là Tree Map, là một loại sơ đồ tư duy mà các ý tưởng hoặc thông tin được sắp xếp theo dạng cây. Sơ đồ này bao gồm một nút gốc ở trên cùng, và từ đó phân nhánh thành các nút con và các cành nhỏ hơn.

Các nút gốc thường đại diện cho chủ đề chính hoặc ý tưởng cốt lõi, trong khi các nút con và cành nhỏ hơn đại diện cho các ý tưởng phụ thuộc hoặc chi tiết liên quan. Cấu trúc cây giúp người sử dụng nhìn thấy mối quan hệ hệ thống giữa các ý tưởng và thứ tự sự phân nhánh, giúp tổ chức thông tin một cách logic và dễ hiểu.

Sơ đồ tư duy cây thường được sử dụng trong việc lên kế hoạch, tổ chức thông tin, phân loại hoặc phân tích các ý tưởng, dự án, hoặc thông tin phức tạp.

Trên đây là tổng quan về sơ đồ tư duy. Hy vọng sau khi đọc bài viết này, bạn đã tìm thấy câu trả lời cho mọi thắc mắc của mình. Đồng thời, bạn cũng đã biết cách tạo ra những sơ đồ tư duy đẹp, khoa học và hiệu quả, đồng hành cùng quá trình học tập và làm việc của mình.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM