Lý thuyết về phần kim loại đóng vai trò quan trọng trong chương trình Hóa học vô cơ. Do đó, muốn làm chủ được các dạng bài tập ở phần này, các em cần phải hiểu rõ mọi thông tin liên quan đến kim loại. Các em hãy đọc ngay bài viết bên dưới từ Marathon Education để tìm hiểu về khái niệm cũng như các tính chất hóa học của kim loại.
Kim loại là những nguyên tố hóa học mà trong đó tồn tại những ion dương (hay còn được gọi là cation) và những liên kết kim loại.
Các nguyên tố kim loại sẽ được phân thành những nhóm cơ bản như sau:
Lưu ý: kim loại nặng thường có số nguyên tử cao và thể hiện được tính kim loại ở nhiệt độ phòng.
Trong bảng tuần hoàn hóa học, kim loại sẽ nằm tại nhóm IA (trừ H), nhóm IIA, IIIA (trừ Bo) và thuộc một phần của những nhóm IVA, VA, VIA. Đối với nhóm B, bao gồm từ IB đến VIIIB, là vị trí của các họ lantan và actini, chúng là những nguyên tố kim loại phóng xạ.
Kim loại có những tính chất vật lý cụ thể như sau:
Những tính chất vật lí chung của kim loại như trên chủ yếu là do các electron tự do trong kim loại gây ra.
Đối với tính chất hóa học của kim loại có phần phức tạp. Cụ thể, các em cần nắm vững một số tính chất quan trọng như sau:
Trên thực tế, đa số kim loại đều có khả năng cho phản ứng với oxi ở nhiệt độ thường hoặc ở điều kiện nhiệt độ cao để tạo ra các oxit (trừ Au, Pt, Ag,…)
4Na + O_2 \xrightarrow{t^o} 2Na_2O
>>> Xem thêm: Lý Thuyết Về Tính Chất Hóa Học Của Oxi
Một số kim loại cũng có thể tác dụng với halogen ở điều kiện nhiệt độ cao để tạo thành muối halogen.
Cu + Cl_2\xrightarrow{t^o} CuCl_2
Kim loại còn có khả năng kết hợp với lưu huỳnh trong điều kiện nhiệt độ cao để tạo thành các sản phẩm muối sunfua.
Fe + S\xrightarrow{t^o} FeS
Một vài kim loại cho phản ứng với nitơ ở điều kiện thông thường.
N_2 + 6Na → 2Na_3N
Tính chất hóa học của kim loại cũng đề cập đến khả năng cho phản ứng với nước.
Những kim loại mạnh như Li, Na, Ca,…có thể tác dụng với nước ở điều kiện nhiệt độ phòng để tạo ra các dung dịch bazơ và giải phóng khí H2.
2Na + 2H_2O → 2NaOH + H_2
Đối với các kim loại trung bình như Mg, Fe,… thì cần điều kiện nhiệt độ cao mới có thể phản ứng với nước để tạo thành oxit kim loại (trừ Mg tan chậm trong nước nóng tạo thành dung dịch Mg(OH)2) và khí hiđro.
Mg + 2H_2O \xrightarrow{t^o} Mg(OH)_2 + H_2
Khác với những kim loại đã nêu trên, một số kim loại như Be, Cu, Ag, Hg,… không tác dụng được với nước.
Trong phần tính chất hóa học của kim loại, các em cũng cần để ý đến khả năng kết hợp với dung dịch axit của nhiều kim loại ở những điều kiện khác nhau.
Kim loại có thể cho phản ứng với một số axit mạnh (HCl, H2SO4 loãng,…) ở điều kiện thông thường để tạo thành muối và khí hiđro.
Mg + H_2SO_{4 \ (loãng)}→ MgSO_4 +H_2
Khi cho kim loại tác dụng với HCl, HNO3 hay H2SO4 đặc nóng, các em sẽ thu được nhiều sản phẩm khử khác nhau.
Cu + 4HNO_{3 \ \text{(đặc, nóng)}}\xrightarrow{t^o} Cu(NO_3)_2 + 2NO_2 + 2H_2O
2Al + 6H_2SO_{4 \ \text{(đặc, nóng)}} \xrightarrow{t^o} Al_2(SO_4)_3 + 3SO_2↑ + 6H_2O
Chú ý: Al, Fe và Cr trở nên thụ động trong HNO3 và H2SO4 đặc nguội.
>>> Xem thêm: Axit Là Gì? Lý Thuyết Về Tính Chất Hóa Học Của Axit
Tính chất hóa học của kim loại cuối cùng đó là tác dụng với dung dịch muối. Phản ứng này còn được gọi với cái tên khác là phản ứng thủy luyện.
Zn_{(r)} + CuSO_{4\ (dd)} → ZnSO_{4\ (dd)} + Cu_{(r)}
>>> Xem thêm: Muối Là Gì? Lý Thuyết Về Tính Chất Hóa Học Của Muối
Tính chất hóa học của kim loại bao gồm nhiều thông tin hơi “khó nhằn”. Do đó, để có thể nhớ lâu và sâu phần kiến thức trọng tâm này, các em cần phải va chạm với nhiều dạng bài tập cả về phần lý thuyết lẫn thực hành liên quan đến kim loại. Ngoài thời gian trên lớp, các em cũng nên học thêm cùng bạn bè hoặc học online livestream trên nền tảng Marathon Education.
Khi trở thành một thành viên của Marathon Education, các em sẽ được giảng dạy bởi đội ngũ giáo viên nhiệt huyết và có chuyên môn cao. Các thầy cô đều là những giáo viên thuộc TOP 1% giáo viên dạy giỏi toàn quốc. Hơn thế nữa, nếu vướng phải bất cứ khuất mắc gì trong quá trình học tập, các em sẽ được hỗ trợ kịp thời bởi đội ngũ cố vấn học tập chuyên môn.
Nền tảng học tập online livestream tại Marathon Education sở hữu công nghệ hiện đại, các yếu tố như đường truyền âm thanh và hình ảnh luôn được đảm bảo rõ ràng, sắc nét và không bị gián đoạn để không gây cản trở quá trình tiếp thu bài của các em. Ngoài ra, các lớp học online của Marathon còn mô phỏng phòng học offline, tạo điều kiện cho các em tương tác với thầy cô tốt hơn.
Bên cạnh hóa học, Marathon Education cũng mở các lớp cho 2 môn tự nhiên khác là toán và lý 10, 11, 12. Khi đăng ký một trong số các khóa học này, các em sẽ được nhận ngay những cuốn sổ tay học tập Toán – Lý – Hóa được biên soạn tỉ mỉ và chỉn chu bởi Marathon, giúp các em hệ thống lại phần kiến thức đã học một cách hiệu quả.
Nếu các em có nhu cầu học tập cùng Marathon Education, hãy nhanh tay đăng ký ngay hôm nay, trước ngày 15/02/2022 để có cơ hội nhận được khuyến mãi hấp dẫn.
Trên đây là những thông tin về khái quát và tính chất hóa học của kim loại. Hy vọng sau khi đọc xong bài viết, các em sẽ bỏ túi được nhiều kiến thức bổ ích mới mẻ. Chúc các em có những buổi học thật năng suất và thú vị.