Dãy hoạt động hóa học của kim loại là kiến thức đặc biệt quan trọng của bộ môn Hóa. Nắm chắc kiến thức này sẽ giúp các em hiểu rõ tính chất của từng kim loại cũng như viết đúng phương trình phản ứng hoá học. Vậy, dãy hoạt động hóa học của kim loại là gì và có ý nghĩa như thế nào? Cách nào giúp ghi nhớ dãy hoạt động hóa học này một cách nhanh chóng? Để giải đáp tất cả những câu hỏi này, hãy đọc ngay bài viết dưới đây của Marathon Education nhé.
Các kim loại được sắp xếp theo chiều giảm dần mức độ hoạt động hóa học, hay khả năng phản ứng của các kim loại với các chất khác được gọi là dãy hoạt động hóa học của kim loại.
Một số kim loại được sắp xếp theo dãy hoạt động hóa học như sau: K, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Sn, Pb, Cu, Hg, Ag, Au.
>>> Xem thêm: Lý Thuyết Và Cách Học Thuộc Nhanh Bảng Tuần Hoàn Hóa Học Lớp 10
Dãy hoạt động hóa học của kim loại được tạo thành từ phương pháp thực nghiệm hóa học. Chúng có ý nghĩa quan trọng, cho biết phản ứng hóa học của kim loại với các chất khác.
5 kim loại đứng đầu dãy hoạt động hóa học (Li, Na, K, Ca, Ba) có phản ứng với nước trong điều kiện thường. Những kim loại đứng sau khó phản ứng hơn hoặc không phản ứng. Chẳng hạn, Fe (sắt) có thể phản ứng với nước nhưng trong điều kiện nhiệt độ cao. Các kim loại như Au (vàng), Pb (chì), Sn (thiếc),… không phản ứng với nước trong bất kỳ điều kiện nào.
Ví dụ:
2Li+2H_2O\to 2LiOH+H_2\uparrow
>>> Xem thêm: Công Thức Và Tính Chất Hóa Học Của Nước
Các kim loại mạnh ở đầu dãy hoạt động của kim loại đều phản ứng dễ dàng với oxi trong điều kiện thường. Kim loại như Cu (đồng) và kim loại trung bình chỉ phản ứng với oxi ở nhiệt độ cao. Một vài kim loại khác như Fe (sắt) ở ngoài không khí cũng phản ứng với oxi tạo thành oxit.
Ví dụ:
3Fe+2O_2 \xrightarrow{t^\circ} Fe_3O_4\\
4Al+3O_2 \xrightarrow{t^\circ} 2Al_2O_3>>> Xem thêm: Lý Thuyết Về Tính Chất Hóa Học Của Oxi
Các kim loại mạnh và trung bình khi phản ứng với dung dịch axit sẽ tạo thành muối và hidro. Các kim loại như Fe (sắt), Zn (kẽm), Al (nhôm),… thường được sử dụng để điều chế ra khí hidro.
Zn+2HCl \to ZnCl_2+H_2\uparrow
Các kim loại yếu thường sẽ không phản ứng được với các dung dịch axit loãng. Tuy nhiên, với các dung dịch axit có tính oxi hóa mạnh (ví dụ: HNO3 loãng) thì một số kim loại như Cu (đồng), Ag (bạc) sẽ có phản ứng.
2Ag+2H_2SO_{4\ (đặc)}\to Ag_2SO_4+SO_2\uparrow+\ 2H_2O>>> Xem thêm: Axit Là Gì? Lý Thuyết Về Tính Chất Hóa Học Của Axit
Kim loại tác dụng với muối khi kim loại đứng trước đẩy được kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối (trừ các kim loại tan trong nước Li, Na, K, Ba, Ca).
Mg+FeCl_2\to MgCl_2+Fe\downarrow
Lưu ý: Các kim loại đứng trước Mg như Na, Ba, K,.. tan trong nước nên phản ứng hóa học xảy ra sẽ khác với nhóm kim loại đã nêu trên.
Ví dụ: Phản ứng khi cho Na vào dung dịch CuCl2 như sau
2Na+2H_2O\to 2NaOH+H_2\uparrow\\ 2NaOH+CuCl_2\to Cu(OH)_2\downarrow +\ 2NaCl
>>> Xem thêm: Muối Là Gì? Lý Thuyết Về Tính Chất Hóa Học Của Muối
Một số mẹo để ghi nhớ dãy hoạt động hóa học của kim loại:
K, Na, Ba, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt, Au
Khi nào bạn cần may áo giáp sắt nhớ sang phố hỏi cửa hàng Á Phi Âu.
K, Ca, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, (H), Cu, Hg, Ag, Pt, Au
Khi cả nhà may áo giáp sắt nhớ sang phố hàn đồng hiệu Á Phi Âu.
Li, K, Ba, Ca, Na, Mg, Al, Mn, Zn, Fe, Ni, Sn, Pb, (H), Cu, Hg, Ag, Pt, Au
Lúc khó bà cần nàng may áo màu giáp sắt nhớ sang phố hàn đồng hiệu Á Phi Âu.
Trong thời điểm dịch bệnh Covid 19 đang diễn ra phức tạp như hiện nay thì học online livestream là một lựa chọn rất phù hợp và an toàn. Nếu các em chưa tìm được một địa chỉ chất lượng để theo học thì hãy lựa chọn Marathon Education. Đây là nền tảng lớp học livestream Toán – Lý – Hóa chất lượng hàng đầu dành cho học sinh lớp 10 – 11 – 12.
Các giáo viên của Marathon Education đều có bằng Thạc sĩ trở lên, có thâm niên hơn 10 năm trong nghề với nhiều thành tích nổi bật, thuộc TOP 1% giáo viên dạy giỏi toàn quốc. Nền tảng học livestream giúp các em có thể tương tác trực tiếp với thầy cô như khi học offline.
Khi tham gia bất kỳ lớp học nào của Marathon Education, các em đều sẽ nhận được sổ tay tổng hợp kiến thức Toán – Lý – Hóa. Đội ngũ Cố vấn học tập luôn bên cạnh hỗ trợ, hướng dẫn các em tận tình.
Hơn nữa, Công Nghệ dạy học trực tuyến tại Marathon Education có chất lượng âm thanh rõ ràng, hình ảnh sắc nét, đường truyền ổn định, đảm bảo không để xảy ra tình trạng giật lag trong quá trình học.
Các em hãy nhanh tay đăng ký học livestream trực tuyến Toán – Lý – Hoá lớp 10 – 11 – 12 ngay tại Marathon Education trước ngày 15/02/2022 để hưởng mức ưu đãi học phí lên đến 39%!
Qua bài viết này, Team Marathon Education đã giúp các em hiểu rõ hơn về dãy hoạt động hóa học của kim loại và ý nghĩa cũng như một vài mẹo nhỏ để ghi nhớ kiến thức này. Hy vọng những thông tin này có thể giúp các em học tốt môn Hoá và cải thiện điểm số. Hãy theo dõi Marathon Education mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích khác nhé! Chúc các em thành công!
