Axeton Là Gì? Các Tính Chất Đặc Trưng Và Ứng Dụng Của Axeton

Axeton được biết đến là hợp chất có nhiều ứng dụng trong cuộc sống. Vì vậy, kiến thức liên quan đến Axeton được các thầy cô chú trọng, nhấn mạnh trong quá trình giảng dạy. Để giúp các em tìm hiểu rõ ràng và chi tiết hơn về những tính chất đặc trưng cũng như ứng dụng quan trọng của hợp chất này, hãy cùng team Marathon Education đọc ngay bài viết dưới đây. 

Axeton là gì?

Công thức cấu tạo của Axeton là CH₃-CO-CH₃, có nhóm -CO- liên kết trực tiếp với hai nguyên tử Cacbon. Vì vậy, hợp chất này thuộc nhóm xeton và có những tính chất đặc trưng của nhóm chức này.

Các tính chất đặc trưng của Axeton

Dưới đây là một số tính chất quan trọng của hợp chất Axeton mà các em cần nắm vững. 

Tính chất vật lý

• Tồn tại ở dạng lỏng, dễ bay hơi, không màu và có mùi đặc trưng. 
• Có khả năng tan vô hạn trong nước.
• Hợp chất này còn có thể tự bốc cháy ở nhiệt độ 465 độ C. Mặc dù vậy, nhiệt độ bốc cháy vẫn có sự phụ thuộc vào thời gian tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Đây chính là lý do giải thích vì sao trong một số thí nghiệm, nhiệt độ tự bốc cháy của Axeton lên đến 525 độ C. 
• Có thể gây ngộ độc cấp tính và mãn tính nếu vô tình uống hoặc hít phải vào cơ thể.

Tính chất hóa học

Axeton có khả năng cộng với H₂ để tạo thành rượu bậc 2.

CH_3COCH_3 + H_2 \xrightarrow[Ni]{t^\circ} CH_3CHOHCH_3

Axeton còn cho phản ứng với bisunfit tạo thành kết tủa.

CH_3COCH_3 + NaHSO_3 → C_3H_7NaO_4S

Axeton không bị oxi hóa bởi dung dịch AgNO₃/NH₃ hoặc Cu(OH)₂. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với những chất có tính oxi hóa mạnh như KMnO₄ hoặc K₂Cr₂O₇ trong môi trường axit thì axeton sẽ bị cắt mạch cacbon ở ngay cạnh nhóm cacbonyl để tạo thành axit hữu cơ.

\small 10CH_3COCH_3 + 8KMnO_4 + 12H_2SO_4 → 12H_2O + 4K_2SO_4 + 8MnSO_4 + 15CH_3COOH

Ngoài ra, Axeton cũng có khả năng phản ứng với amin theo phương trình tổng quát sau:

CH_3COCH_3 + CH_3NH_2 \to CH_3CNCH_3CH_3 + H_2O

Phương pháp điều chế Axeton

Trước đây, người ta sử dụng cách chưng cất axetat, điển hình như hợp chất canxi axetat, để điều chế axeton.

Ca(CH_3COO)_2 → CH_3COCH_3 + CaO + CO_2↑

Hiện tại thì Axeton có thể được sản xuất theo hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp từ propen. Trong đó, phương pháp cumen được sử dụng phổ biến nhất vì có thể đồng thời tạo ra 2 hợp chất hữu cơ có tính ứng dụng cao là Axeton và Phenol.

C_6H_6 \xrightarrow[H+]{CH_2=CH-CH_3}C_6H_5-CH-(CH_3)_2\xrightarrow[2.\ dd\ H_2SO_4]{1. \ O_2}C_6H_5OH+CH_3-CO-CH_3

Ngoài ra, Axeton cũng được sản xuất dưới dạng những sản phẩm phụ của ngành Công Nghiệp chưng cất bởi vì hợp chất này là sản phẩm phụ của quá trình lên men. 

Ứng dụng của Axeton

Ứng dụng làm dung môi

• Axeton được sử dụng làm dung môi dùng để pha loãng nhựa polyester hoặc pha keo epoxy 2 thành phần trước khi đóng rắn.
• Axeton được coi như một chất làm sạch kim loại trước khi sơn hiệu quả. Ngoài ra, Axeton có khả năng loại bỏ nhựa thông sau khi đã hàn xong.
• Được sử dụng để làm dung môi trong một số loại thuốc và sản xuất rượu biến tính. 
• Được sử dụng để bảo quản và vận chuyển hợp chất axetilen. 

Ứng dụng làm hóa chất trung gian

• Axeton được sử dụng để tổng hợp hợp chất metyl metacrylat và bisphenol A.

Ứng dụng trong phòng thí nghiệm

• Vì Axeton có giá thành thấp và dễ bay hơi nên thường được sử dụng để tẩy rửa các dụng cụ thủy tinh trong phòng thí nghiệm. 
• Axeton còn được sử dụng để duy trì nhiệt độ thấp để tiến hành các thí nghiệm.

Ứng dụng trong y học và thẩm mỹ

• Được sử dụng trong quá trình điều Trị Mụn trứng cá.
• Là thành phần của nước rửa sơn móng hoặc được dùng để tẩy keo dán tóc giả hay ria mép. 

Những lưu ý khi sử dụng Axeton

Mặc dù có nhiều ứng dụng phổ biến, nhưng nếu kết hợp cùng các chất khác như chloroform, hydrogen thì Axeton sẽ vô tình trở thành một chất độc. Do đó, các em cần lưu ý một số vấn đề trong quá trình sử dụng Axeton như sau:

• Chỉ tiếp xúc với hợp chất này ở môi trường thông thoáng. 
• Để các hóa chất hoặc sản phẩm có chứa axeton xa tầm với trẻ em. 
• Tránh đặt Axeton tại nơi có nhiệt độ cao hay gần lửa.
• Rửa sạch bằng xà phòng nếu để da tiếp xúc trực tiếp với hợp chất này.
• Nếu vô tình nuốt phải hoặc để Axeton tiếp xúc với mắt, hãy đưa nạn nhân đến các cơ sở y tế gần nhất.

Học online livestream hóa 10 – 11 – 12 chất lượng, uy tín tại Marathon Education

Có thể thấy rằng Axeton được ứng dụng rất nhiều trong cuộc sống. Các đề thi hay đề kiểm tra thường hay xuất hiện những dạng bài tập liên quan đến hợp chất này. Vì thế, ngoài thời gian học trên trường, các em nên dành thời gian ôn luyện kiến thức cùng những lớp học trực tuyến tại Marathon Education – nền tảng học online livestream Toán – Lý – Hóa THPT uy tín và chất lượng được nhiều thế hệ học sinh tin tưởng.

Tại đây, các em sẽ được học tập với các thầy cô thuộc TOP 1% giáo viên dạy giỏi toàn quốc. Đồng thời, các em cũng sẽ được hỗ trợ nhiệt tình bởi đội ngũ cố vấn học tập chuyên môn trong trường hợp gặp khó khăn trong quá trình học. 

Không những vậy, Marathon Education còn chú trọng về vấn đề đường truyền ổn định. Âm thanh và hình ảnh ở mỗi lớp học online luôn rõ ràng và chân thực để đảm bảo thời gian học diễn ra suôn sẻ, không bị gián đoạn. Hơn thế nữa, các lớp học cũng được xây dựng và mô phỏng y hệt một lớp học offline bình thường. Thông quá đó, các em có thể tương tác với thầy cô tốt hơn. 

Khi đăng ký trở thành học viên tại Marathon Education, các em sẽ được nhận ngay cuốn sổ tay học tập Toán – Lý – Hóa được biên soạn chi tiết. Đây sẽ là “người bạn hữu ích” đối với quá trình ôn luyện và củng cố kiến thức sau này. 

Nếu cảm thấy hứng thú với các lớp học online tại Marathon Education, hãy nhanh tay đăng ký học livestream tại Marathon Education ngay hôm nay để nhận được khuyến mãi lên đến 39% học phí khóa học, giảm từ 699K chỉ còn 399K.

Axeton và các tính chất liên quan là phần kiến thức quan trọng trong chương trình Hóa học. Hy vọng qua bài viết này, các em sẽ biết được thêm nhiều thông tin hữu ích. Chúc các em luôn có những buổi học vui vẻ và hứng khởi!