Cân bằng phương trình là một bước quan trọng khi giải các bài toán liên quan đến phản ứng hóa học. Nhưng thực tế lại có nhiều em học sinh ngán ngẩm khi phải cân bằng phương trình khi trong quá trình làm bài. Để việc cân bằng phương trình dễ dàng hơn, các em hãy tham khảo ngay 8 cách cân bằng phương trình hóa học nhanh chóng và chính xác qua bài viết sau từ Marathon Education.
>>> Xem thêm:
Đây là cách cân bằng phương trình hóa học đơn giản nhất mà các em có thể dễ dàng áp dụng. Nếu làm nhiều, các em có thể chỉ nhìn là biết được đáp án với cách cân bằng này.
Các bước cân bằng theo nguyên tử nguyên tố gồm:
Ví dụ: Cân bằng phương trình: P + O2 → P2O5
4P + 5O2 → 2P2O5.
Có thể thấy, nếu một phương trình đã được cân bằng thì tổng số nguyên tử của một nguyên tố ở vế trái sẽ bằng với vế phải. Chính vì vậy, nếu số nguyên tử nguyên tố này ở vế trái là số chẵn thì tổng số nguyên tử nguyên tố đó ở vế phải cũng là số chẵn. Khi đó, nếu số nguyên tử nguyên tố ở vế trái là số lẻ thì số nguyên tử nguyên tố bên vế trái phải được nhân đôi lên. Sau đó, ta sẽ cân bằng tiếp các hệ số còn lại.
Ví dụ: Cân bằng phương trình: FeS2 + O2 → Fe2O3 + SO2
4FeS2 + 11O2 → 2Fe2O3 + 11O2
Cách cân bằng phương trình hóa học này cũng rất dễ áp dụng, các em sẽ bắt đầu cân bằng hệ số của phân tử có chứa nguyên tố xuất hiện nhiều nhất trong phản ứng, sau đó cân bằng các hệ số còn lại.
Ví dụ: Cân bằng phản ứng: Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO + H2O
3Cu + 8HNO3 → 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
Để có thể cân bằng phương trình theo cách này, các em cần nắm được thế nào là nguyên tố tiêu biểu. Nguyên tố tiêu biểu là nguyên tố có những đặc điểm sau:
Cách cân bằng phương trình theo nguyên tố tiêu biểu thực hiện như sau:
Ví dụ: Cân bằng phương trình sau: KMnO4 + HCl → KCl + MnCl2 + Cl2 + H2O
KMnO_4 + 8HCl → KCl + MnCl_2 + \frac{5}{2}Cl_2 + 4H_2O\\
\text{hay } 2KMnO_4 + 16HCl → 2KCl + 2MnCl_2 + 5Cl_2 + 8H_2OVới các phản ứng cháy của hidrocacbon, cách cân bằng phương trình hóa học được thực hiện như sau:
Ví dụ: Cân bằng phương trình sau: C2H6 + O2 → CO2 + H2O
\begin{aligned}
&\footnotesize \bull \text{Cân bằng số nguyên tử H: }C_2H_6\to 3H_2O\\
&\footnotesize \bull \text{Cân bằng số nguyên tử C: }C_2H_6\to 2CO_2\\
&\footnotesize \bull \text{Cân bằng số nguyên tử O: }\frac{7}{2}O_2\to 2CO_2+3H_2O\\
&\footnotesize \bull \text{Cuối cùng, ta được phương trình:}\\
&\small C_2H_6 + \frac{7}{2}O_2 → 2CO_2 + 3H_2O\\
&\small \text{hay } 2C_2H_6 + 7O_2 → 4CO_2 + 6H_2O
\end{aligned}Đối với phản ứng cháy của hợp chất chứa oxi, ta thực hiện theo trình tự sau:
Dựa vào bản chất hóa học của phản ứng, ta có thể cân bằng được phương trình một cách nhanh chóng và chính xác.
Ví dụ: Cân bằng phương trình: Fe2O3 + CO → Fe + CO2
Fe2O3 + 3CO → 2Fe + 3CO2
Một cách cân bằng phương trình phản ứng đơn giản mà các em có thể dễ dàng thực hiện là cân bằng theo trình tự kim loại → phi kim → hidro → oxi
Ví dụ: Cân bằng phương trình phản ứng: CuFeS2 + O2 → CuO + Fe2O3 + SO2
4CuFeS2 + 13O2 → 4CuO + 2Fe2O3 + 8SO2
Để củng cố kiến thức và làm nhiều dạng bài tập hóa học hơn, các em nên tham gia lớp học livestream tại Marathon Education. Marathon Education là nền tảng học livestream Toán – Lý – Hóa cho các em học sinh lớp 10 – 11 – 12, giúp các em bổ trợ thêm kiến thức chuẩn bị cho những kỳ thi quan trọng sắp tới.
Khi tham gia học tập tại Marathon Education, các em sẽ được giảng dạy nhiệt tình từ đội ngũ giảng viên siêu chất lượng thuộc TOP 1% giáo viên dạy giỏi toàn quốc. Các thầy cô đều có học vị từ Thạc sĩ trở lên với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục.
Nhờ vào nền tảng livestream mô phỏng lớp học offline, các em sẽ được tương tác với thầy cô một cách trực tiếp và dễ dàng. Marathon Education cũng rất chú trọng về mặt công nghệ, ứng dụng tích hợp thông tin dữ liệu trên nền tảng công nghệ, đảm bảo âm thanh rõ ràng, hình ảnh sắc nét, đường truyền không bị giật, lag trong suốt buổi học. Nếu có những thắc mắc hay khó khăn gì trong quá trình học, đội ngũ Cố vấn học tập chuyên môn của Marathon sẽ giúp các em giải đáp, đồng thời theo sát quá trình học tập của học viên nhằm giúp các em cá nhân hóa lộ trình học của mình.
Đặc biệt, khi đến với lớp học Marathon Education, ngoài được giảng dạy học tập trên lớp các em còn được tặng những sổ tay học tập Toán – Lý – Hóa “siêu xịn”, đây sẽ là trợ thủ đắc lực giúp các em tự tin hơn khi giải bài tập và kiểm tra, thi cử.
Marathon Education hiện đang có ưu đãi học phí lên đến 39% khi đăng ký lớp học livestream Toán – Lý – Hóa 10, 11, 12 từ hôm nay đến hết ngày 15/02/2022.
Trên đây là 8 cách cân bằng phương trình hóa học đơn giản nhất mà Marathon Education muốn chia sẻ đến các em. Bằng cách nắm vững các lý thuyết về nguyên tử, nguyên tố cũng như cách nhận biết kim loại, phi kim các em sẽ dễ dàng cân bằng được nhiều dạng phương trình phản ứng khác nhau. Marathon Education chúc các em được điểm cao trong các kỳ kiểm tra, thi cử sắp tới!
